Terug naar artikelen in de media
Beleggen; Gokken of
gamen ?
Het blijft een eeuwigdurend
dilemma, dat verschil tussen ‘beleggen’ en ‘gokken’, waarbij de laatste met een
mooi woord ‘speculeren’ wordt genoemd.
Wanneer je diep doordenkt
is de categorie ‘beleggen’ eigenlijk uiterst klein en lijkt bijna alles, wat
iemand op beleggingsgebied denkt te moeten ondernemen, eerder op een vorm van
‘gokken’.
Je gokt er op dat de zojuist
gekochte aandelen zullen stijgen en je gokt er op dat een zojuist gekocht
beleggingspand permanent van betrouwbare huurders kan worden voorzien en als
het even kan ook nog in waarde stijgt.
Bij het beleggen in
aandelen kun je uiteraard zorgvuldig te werk gaan bij de selectie, als je maar
bereid bent om je je te realiseren dat ze in principe terug kunnen keren naar
hun laagste koers in 2008. Die gok zul je dus minstens moeten nemen.
Bij het beleggen in een vrachtschip gok je er
op dat de olieprijs zal dalen en de vrachtprijzen zullen stijgen en ook gok je
dat het schip aan het eind van de beleggingstermijn veel geld opbrengt en dus
meer dan alleen de schrootwaarde zal opleveren.
In je achterhoofd weet je
wel dat al dit gokwerk weleens faliekant verkeerd zou kunnen uitpakken, maar
toch maak je jezelf wijs dat je niet aan het gokken, maar aan het beleggen
bent.
Wat overblijft aan
‘’echte’’ beleggingen is eigenlijk op één hand te tellen.
Je zou een
(internet)spaarrekening of een deposito als 'beleggen' kunnen aanmerken evenals
bijvoorbeeld kortlopende staatsobligaties.
Het moet dan wel in je
eigen valuta zijn, anders wordt het weer gokken met de koers van een vreemde
valuta. Ook moet je per bank niet meer beleggen dan € 100.000, tenzij je een
en/of rekening neemt, waarmee je de DNB garantie kan verhogen naar € 200.000
Staatsobligaties van IJsland Griekenland en Spanje zijn geen echte aanraders.
Althans, uitgaande van wat we op dit moment weten.
Edelmetalen,
diamanten,antiek, kunst en postzegels neigen gevoelsmatig meer naar beleggen
dan naar speculeren, maar geen rendement is eigenlijk ook verlies, tenzij je
het genieten van de aankoop als rendement ziet.
Vraagt u mij echter niet
wat er met bovengenoemde renteloze beleggingen gaat gebeuren als de rente weer
op een normaal niveau komt en de financiële wereld niet instort. Net als bij obligaties zou de intrinsieke
waarde dan weleens lelijk kunnen dalen.
Tot voor kort kon je een
woning voor eigen gebruik ook nog een ‘belegging’ noemen, maar dat is na 2008
eigenlijk ook al niet realistisch meer. Je gokt bij een koopwoning in Nederland
namelijk op het blijven voortbestaan van de hypotheekrenteaftrek en je hoopt
dat de WOZ niet zal exploderen nu de gemeenten door het rijk steeds verder
financieel in het nauw worden gedreven.
Er is een spreekwoord dat
zegt: “Bezit geeft zorgen”
Deze zorgen zijn dan wel
een luxeprobleem, maar vooral als het overtollig baar geld betreft zul je toch
geneigd zijn om te kijken of daar niet iets mee is te verdienen.
De weg naar vermogensbeheerders
is snel gevonden, maar zodra je een trackrecord opvraagt ontstaan er de eerste
twijfels.
Dikwijls wordt gezegd dat
er geen trackrecords zijn, omdat alle rekeningen persoonlijke rekeningen zijn,
dus geheim !
Hebben ze een zelfgemaakt
fonds en die staat in de winst dan wordt daarmee uiteraard wel gepronkt en dat
zou ook wel terecht zijn wanneer dat fonds in de laatste 7 jaar geen verliezen
heeft laten zien. Zou u zo’n fonds vinden dan hoor ik dat graag !
Let u wel op dat het door u
geselecteerde “ideale fonds” niet onlangs is samengegaan met een slecht
presterend fonds waarvan de naam niet meer bestaat. De banken kunnen namelijk
namen van fondsen waar men liever niet meer aan herinnerd wordt, samensmelten
met fondsen die (nog) wel een goede naam hebben. Het valt dan niet mee de
consequenties daarvan te overzien.
Bij nadere bestudering van
fondsen blijkt echter dat de tussentijdse drawdown (min stand), zelfs
halverwege de looptijd van zogenaamde goede beleggingsjaren, zodanig is geweest
dat het eigenlijk onverantwoord is om er in deel te nemen. Kun je een
tussentijdse minstand van 30 % of meer, psychologisch wel aan ? Veelal ontstaat
dan de gedachte “redden wat er te redden valt” en stap je op het laagste punt
uit.
Ook ziet men dikwijls dat
bij een paar winstgevende jaren er eerst een aantal verliesgevende jaren aan
vooraf zijn gegaan en/of er kort daarop volgen. Ook weet je nooit wat er gaat
gebeuren als een door de wol geverfde fondsbeheerder die zijn vakkennis
jarenlang heeft bewezen, wordt vervangen door een zojuist afgestudeerde
doctorandus die het vak nog moet leren terwijl jouw favoriete beheerder zijn
kunstjes elders gaat vertonen.
Los van dit alles, wat is
sowieso de trefkans dat je niet alleen op het juiste moment in- maar bovendien
ook nog op het goede moment uitstapt ?
Daar ik in vroeger tijden
altijd een expert was om (onder het motto, ik moet toch wat) altijd precies op
het verkeerde moment in te stappen, weet ik als geen ander hoe het voelt om met
een fonds dat aan de hoogste Sharpratio voldeed en het door experts hoogste
aantal sterren op zijn naamkaartje mocht zetten, toch 40% verlies te maken. Dit
was per saldo dus eigenlijk 5 sterren gokwerk !
Na veel gesleutel kwam ik
er achter dat je met een 100 % trendneutraal systeem, wat wonderlijk genoeg
meer op ‘gamen’ dan op ‘gokken’ lijkt, op een vrij simpele manier, niet
incidenteel, maar structureel, WEL goede resultaten kon behalen.
In 2004 gaf ik daarover in
het World Trade Centre te Rotterdam een workshop en las daarna een artikel de
conclusie dat een lezing “Zelf
technieken toepassen” meer belangstelling trok dan de ingevlogen Amerikaanse
beleggingskopstukken.
Je zou dan bijna denken dat
er een omslag in het denken over beleggen ging gloren. Inderdaad gingen sommige
beleggers aan het trendneutraal beleggen aandacht besteden en behaalden,
daarmee mooie resultaten.
Dit in tegenstelling tot de
professionele sector, waaronder de pensioenfondsen, die gewoon doorgingen met
van tijd tot tijd, enorme verliezen te maken. Hun “systeem” van alleen maar
‘kopen en hopen’ en niets beveiligen, is niet gewijzigd en de premieverhogingen
zullen wellicht daardoor opnieuw verspeeld worden, waarna er weer nieuwe
premieverhogingen, in combinatie met lagere uitkeringen, nodig zullen worden.
Pensioenopbouw in eigen beheer, lijkt dus vooralsnog een stuk veiliger. Althans
dat is mijn overtuiging.
Zelfs inzake de hedgefunds,
die bekend stonden als niet afhankelijk van de heersende marktrichting, las ik
deze week een bericht dat er van de 15.000 funds inmiddels 5.000 (!) zijn
gesneuveld, terwijl er daar bovenop nog een groot aantal “tijdelijk” hun deuren
moesten sluiten doordat zij hun clientèle enorme verliezen hadden bezorgd.
Het goede nieuws in dat
bericht was dat het hedgefunds Accenta Capital Fund zo eerlijk is om bij de
beleggers, die met hun door durven te gaan, het “high watermark” toe te passen.
Dit houdt in dat men pas performance fee gaan berekenen als de waarde van hun
fonds weer op dezelfde stand staat als in december 2007.
Al met al vraag je dus af
of het dan toch niet beter is om bij een veilige discountbroker zelf
trendneutraal te gaan 'gamen'.
Door de lage tarieven en
het vermijden van fee’s en kosten is de voorsprong al snel zo’n slordige 5 %.
De gelden die je voor het
gamen op een bepaald moment niet nodig hebt zijn daarbij ook nog rentedragend.
Ook kun je overgaan tot
“beschermd beleggen” hetgeen een combinatie is van het kopen van aandelen met
“married” puts.
Met dit laatste wordt
bedoeld dat je uitsluitend aandelen koopt waar dusdanig veel opties op
verhandelbaar zijn dat je er altijd wel een langlopende put bij kunt kopen die
de belegging, al van het moment van aankoop, afschermt. De winst komt dan op 4
verschillende manieren, te weten: Uit de eventuele stijging van de aandelen
zelf, het omwisselen van de “married” put door een kansrijker huwelijk aan te
gaan met een andere (goedkopere) put, het te ontvangen dividend en tenslotte
door het bij herhaling schrijven van kortlopende gedekte Calls op de in bezit
zijnde aandelen. Dit spelletje kun je tot op het einde volhouden, zelfs al zou
het aandeel op nul eindigen.
Ik noem het met opzet een
‘spelletje’ omdat ik dit eigenlijk ook een soort van ‘gamen’ vind, omdat er
hier, net als bij het ‘trendneutraal’ handelen ook geen marktinzicht aan te pas
komt. Waarom zou je deze beschermingstechnieken, die er toch niet voor niets
zijn ,niet toepassen ? Met de bovenstaande techniek moet het al heel gek lopen
wil je hier, zelfs met ‘slechte’ aandelen, geen 8% op jaarbasis mee realiseren.
Je moet in het uitvoeren
van deze methoden echter wel aardigheid in hebben, maar dat is ook met de
meeste andere activiteiten, op welk gebied dan ook, het geval.
Heb je deze ‘goesting’ niet
en heb je toch overtollige gelden en ben je er al achter dat je niet in
beleggingen moet stappen waar de inleg wordt ‘gegarandeerd’ door een plofBV,
overweeg dan eens om het simpel te houden en bijvoorbeeld gewoon aan je eigen
kind, broer of zus een, niet al te hoge, hypotheek te verlenen tegen een rente
die de banken ook zo ongeveer rekenen.
Voor het kind, broer of zus
is deze rente normaal aftrekbaar en voor uzelf is het belastingvrij en betaalt
u alleen de jaarlijkse 1,2% VRH die u naar alle waarschijnlijkheid ook zonder
die hypotheek ook had moeten betalen.
Met deze oplossing behoeft
u er verder geen tijd in te steken en gaan er in ieder geval geen hele of halve
oplichters met uw geld vandoor. Als u daarna nog meer geld te beleggen hebt, is
het vroeg genoeg om aan trendneutraal en/of beschermd ‘gamen’ te denken.
Geeft u uw geld toch uit
handen, kijk dan eerst op http://www.beursbox.nl/bedrog.pdf
dat kan u veel narigheid besparen.
Jan
Breestraat januari 2010
Docent trendneutrale beurstechnieken